Met botontkalking, ook wel osteoporose genoemd, krijgt iedereen te maken. Al vanaf je 35ste worden je botten brozer en dus kwetsbaarder. Als je valt, herstel je minder snel en breek je sneller wat. Is hier wat aan te doen? Te voorkomen of te genezen is osteoporose helaas niet, maar je kunt het wel vertragen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel.
Wat is botontkalking?
Eerst is het goed om te weten wat botontkalking (osteoporose) precies is. Je botten bestaan uit een harde buitenkant en een zacht binnenwerk. Om dat laatste gaat het: levend weefsel dat zichzelf voortdurend vernieuwt, maar daar steeds meer moeite mee krijgt naarmate je ouder wordt. Uiteindelijk wordt er meer oud weefsel afgebroken dan dat er nieuw weefsel wordt aangemaakt. Dit wordt botontkalking genoemd. Bij de één gaat dit proces wat sneller dan bij de ander. Vrouwen hebben er bijvoorbeeld meer last van dan mannen en erfelijke eigenschappen spelen hierbij ook een rol.
Wat zijn de klachten en symptomen bij botontkalking?
Door botontkalking herstel je minder snel en breken je botten gemakkelijker. De meest voorkomende botbreuken bij mensen met botontkalking zijn polsbreuken, heupbreuken, ribbreuken en het inzakken van de rugwervels. Deze botbreuken zorgen vaak voor pijn en kunnen je beperken bij je dagelijkse bezigheden. Een ingezakte wervel geeft gelukkig bijna nooit pijnklachten.
Wat kun je doen tegen botontkalking?
Botontkalking voorkomen of genezen kan helaas niet. Maar je kunt het proces wel vertragen. Als je je dagelijks aan onderstaande tips houdt, zet je al een grote stap in de goede richting.
Wandelen in het zonnetje
Om het risico om botontkalking op te lopen, te beperken of om de ontwikkeling ervan te vertragen, zijn er diverse dingen die je kunt doen. Bewegen is hier een goed voorbeeld van. Je hoeft niet gelijk extreem te gaan sporten. Je kunt beginnen met wandelen, het liefst in het zonnetje. Dan krijg je een dosis vitamine D binnen, iets wat ook helpt tegen botontkalking. Dagelijks 15 minuten in de zon is voor de meeste mensen met een lichte huid voldoende om met behulp van zonlicht genoeg vitamine D aan te maken in je lichaam. Daarnaast bevordert lichaamsbeweging de aanmaak van botweefsel en gebruik je tijdens de lichaamsbeweging je spieren. Door veel te bewegen reageer je ook beter, waardoor je minder snel valt. Ga dus lekker aan de wandel! Inspiratie nodig voor een leuke wandeling? Bekijk hier de mooiste wandelroutes van Nederland.
Let op je voeding
Daarnaast is het aan te raden om calciumrijke producten te eten. Zuivelproducten zoals kaas, melk en yoghurt bevatten relatief veel calcium. Groene groenten, noten en peulvruchten leveren ook calcium. Zorg dat je daar zoveel mogelijk van binnenkrijgt. Wanneer het niet lukt om deze voedingsstoffen voldoende binnen te krijgen, kun je voedingssupplementen gaan slikken, bijvoorbeeld kalktabletten. Overleg dit wel altijd met je huisarts.
Zoals eerder aangegeven is vitamine D is goed om botontkalking tegen te gaan. Je kunt deze vitamine verkrijgen uit zonlicht, maar je kunt het ook uit voeding halen. Vitamine D zit bijvoorbeeld in vette zoutwatervis zoals makreel, zalm, sardines en paling. Smeer ook eens wat extra margarine of halvarine op je brood: hier zit ook veel vitamine D in. Krijg jij genoeg vitamine D binnen? Dit zijn de tekenen en symptomen bij een tekort aan vitamine D.
Vraag een botmassascan aan
Hoe weet je of je last hebt van botontkalking? Wachten tot je een keertje valt en iets breekt, is natuurlijk geen goed idee. Je kunt beter om een botmassascan vragen aan je huisarts. Daarmee wordt gemeten hoe het er met jouw botten voorstaat. En hoe vroeger je erbij bent, des te beter. Dan kun je meteen in overleg met je behandelend arts beginnen met het treffen van voorzorgsmaatregelen. Want als wandelen in de zon of een calciumrijk dieet niet meer volstaan, dan zijn er aanvullende maatregelen nodig. Hier kan de huisarts je zeker mee helpen.
Wie kan osteoporose krijgen?
Botontkalking is een aandoening die verschillende mensen kan treffen, afhankelijk van verschillende risicofactoren. Sommige mensen hebben een erfelijke aanleg voor osteoporose, waardoor ze eerder kans hebben op deze aandoening. Langdurig gebruik van bepaalde medicijnen, zoals prednison, kan ook bijdragen aan een verhoogd risico. Daarnaast kunnen chronische ontstekingen of aanhoudende rugklachten de kans op ernstige botontkalking vergroten.
Risicopatiënten voor osteoporose
Osteoporose is een aandoening die de botten verzwakt, waardoor ze brozer en kwetsbaarder worden. Het is belangrijk om risicopatiënten te identificeren, zodat zij tijdig kunnen worden geïnformeerd en ondersteund in hun gezondheid. Hieronder vind je een overzicht van wie deze risicopatiënten zijn.
1. Leeftijd
- Ouderen: Personen boven de 50 jaar lopen een verhoogd risico op osteoporose, omdat de botdichtheid van nature afneemt naarmate men ouder wordt.
2. Geslacht
- Vrouwen: Vrouwen hebben een hoger risico, vooral na de menopauze, wanneer de productie van oestrogeen, een hormoon dat botverlies helpt voorkomen, aanzienlijk afneemt.
3. Familiegeschiedenis
- Genetische aanleg: Personen met een familiegeschiedenis van osteoporose of botbreuken hebben een verhoogd risico. Erfelijke factoren spelen een belangrijke rol in de botgezondheid.
4. Lichaamsgewicht
- Ondergewicht: Mensen met een laag lichaamsgewicht of een BMI onder de 19 hebben een hoger risico, omdat zij mogelijk minder botmassa hebben.
5. Levensstijl
- Sedentair leven: Weinig lichaamsbeweging kan bijdragen aan een snellere afname van de botdichtheid. Regelmatige gewichtsdragende oefeningen zijn essentieel voor sterke botten.
- Roken en alcohol: Roken en overmatig alcoholgebruik verhogen het risico op osteoporose.
6. Voeding
- Onvoldoende calcium en vitamine D: Een dieet dat arm is aan calcium en vitamine D kan leiden tot een verhoogd risico op botontkalking. Deze voedingsstoffen zijn cruciaal voor de botgezondheid.
7. Medische aandoeningen
- Chronische ziekten: Aandoeningen zoals reumatoïde artritis, diabetes en hyperthyreoïdie kunnen het risico op osteoporose verhogen.
- Medicijnen: Bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden en sommige anticonvulsiva, kunnen bijdragen aan botverlies.
8. Hormoonhuishouding
- Hormonale onevenwichtigheden: Zowel mannen als vrouwen met hormonale problemen, zoals een verstoorde schildklierfunctie of lage testosteronniveaus, lopen een verhoogd risico op osteoporose.
Wereld osteoporosedag
Wereld Osteoporosedag, op 20 oktober, is een belangrijke dag om bewustzijn te creëren over osteoporose. Deze aandoening treft wereldwijd miljoenen mensen en kan ernstige gevolgen hebben. Op deze dag worden in Nederland verschillende activiteiten georganiseerd, zoals informatiesessies en workshops, om mensen te informeren over risicofactoren en preventiemogelijkheden.
Zorgprofessionals en patiëntenorganisaties werken samen om het publiek te bereiken. Ze benadrukken het belang van een gezonde levensstijl: voldoende calcium en vitamine D, regelmatige lichaamsbeweging, en het vermijden van roken en overmatig alcoholgebruik.
Daarnaast worden persoonlijke verhalen gedeeld van mensen die met osteoporose leven. Dit helpt om de impact van de aandoening zichtbaar te maken. Wereld Osteoporosedag moedigt iedereen aan om actie te ondernemen voor hun eigen botgezondheid en die van anderen. Het is een kans om kennis te delen en bewustwording te vergroten.
Je kunt goed voor jezelf zorgen door de eerder genoemde tips op te volgen en regelmatig een botmassascan te laten uitvoeren om je botgezondheid in de gaten te houden.
Lees ook:
- Heb jij last van vervelende en onverklaarbare kwaaltjes? Dit zijn 5 symptomen bij een tekort aan eiwitten.
- Dit zijn de meest bizarre kwalen ter wereld
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.