Bron: © Canva. Ken of ben jij iemand met Parkinson?
Stel je voor: een eenvoudige bloedtest die de ziekte van Parkinson kan opsporen, nog voordat je klachten hebt zoals trillende handen of stijve spieren. Het klinkt als toekomstmuziek, maar onderzoekers zijn dichterbij dan ooit. Dankzij een innovatieve test op basis van RNA-fragmenten in het bloed, kunnen artsen mogelijk al in een vroeg stadium vaststellen of iemand risico loopt op deze ingrijpende hersenziekte.
Wat is er ontdekt?
Een team van wetenschappers heeft een nieuwe bloedtest ontwikkeld die vroege tekenen van Parkinson detecteert. In plaats van te wachten tot de eerste symptomen zich aandienen, kijkt deze test naar sporen van de ziekte in het bloed. Hierbij worden specifieke RNA-patronen herkend die wijzen op de beginfase van Parkinson. In klinische studies bleek de test een nauwkeurigheid van 75% te hebben – een veelbelovend resultaat.
Minder belastend voor de patiënt
De huidige manier om Parkinson vast te stellen, zoals een ruggenmergpunctie of langdurige observatie van symptomen, is vaak belastend en tijdrovend. Deze nieuwe bloedtest is daarentegen snel, betaalbaar en vooral veel minder ingrijpend. Daardoor kan hij in de toekomst breed worden ingezet, bijvoorbeeld bij mensen met een verhoogd risico of bij screeningsprogramma’s.
Hoe verloopt normaliter de ziekte van Parkinson? Bekijk het hier en lees daarna verder >>
Kans op preventieve zorg
Bijzonder is dat de test ook goed werkt bij mensen met een erfelijke aanleg voor Parkinson. In onderzoeken bleek het mogelijk om onderscheid te maken tussen mensen met een genetisch risico die daadwerkelijk ziek werden, en mensen die gezond bleven. Hierdoor komt preventieve zorg – en wellicht zelfs vroegtijdige behandeling – binnen handbereik.
- Lees ook: Omgaan mert de ziekte van Parkinson.
Monitoren van behandelingen
De mogelijkheden van de test reiken verder dan alleen diagnose. Bij mensen die behandeld werden met deep brain stimulation (DBS), een veelgebruikte therapie bij Parkinson, normaliseerden de RNA-waarden in het bloed. Dat betekent dat de test mogelijk gebruikt kan worden om te meten of een behandeling aanslaat – een belangrijke stap in gepersonaliseerde zorg.
Ook het Leids Universitair Medisch Centrum doet veel onderzoek naar Parkinson. Hoe dat precies in zijn werk gaat, zie je in onderstaande video.
De tekst gaat onder de video verder >>
Waarom vroege detectie zo belangrijk is
Parkinson is een progressieve aandoening: hoe eerder je erbij bent, hoe meer je kunt doen om het verloop te vertragen. Door de ziekte vroeg op te sporen, kunnen patiënten sneller starten met behandelingen, hun levensstijl aanpassen en mentale voorbereiding treffen. Dat geeft niet alleen meer regie, maar ook rust en ruimte om met de ziekte om te gaan.
- Lees ook: Gezondheid Joke Bruijs verslechterd: Gerard Cox geeft update over de impact van Parkinson.
En nu?
Hoewel deze ontdekking veelbelovend is, staat de test nog in de kinderschoenen. Er is meer onderzoek nodig voordat de bloedtest in de praktijk gebruikt kan worden. Toch zijn wetenschappers optimistisch: de hoop is dat deze test over een paar jaar standaard onderdeel is van neurologische diagnostiek. En wie weet – misschien opent dit de deur naar vergelijkbare testen voor andere hersenziektes, zoals Alzheimer of MS.
Bronnen:
Parkinson Vereniging, Welingelichte Kringen