Bloedarmoede, ook wel anemie genoemd, is een sluipende aandoening die vaker voorkomt dan je zou denken. Recent onderzoek toont aan dat maar liefst 1 op de 4 vrouwen kampt met bloedarmoede zonder dit zelf door te hebben.
In dit artikel lees je alles over de oorzaken, symptomen en wat je zelf kunt doen om bloedarmoede te voorkomen of aan te pakken. Waaraan herken je bloedarmoede?
Hedendaagse leefstijl oorzaken anemie
Bloedarmoede ontstaat door verschillende oorzaken zoals chronische ziekten, bloedverlies en voedingstekorten. Dit komt mede door onze hedendaagse leefstijl en specifieke fysiologische factoren zoals menstruatie.
Wat is bloedarmoede?
Bloedarmoede, ook bekend als anemie, is een aandoening waarbij het lichaam te weinig rode bloedcellen heeft om voldoende zuurstof naar alle organen te transporteren. Rode bloedcellen zijn essentieel voor het transport van zuurstof van de longen naar de rest van het lichaam.
Als het lichaam te weinig rode bloedcellen heeft, kan dit leiden tot vermoeidheid, kortademigheid en andere symptomen. Het tekort aan rode bloedcellen kan verschillende oorzaken hebben, zoals een tekort aan ijzer, vitamine B12 of foliumzuur, chronische aandoeningen, of erfelijke vormen van bloedarmoede.
Het is belangrijk om de oorzaak van bloedarmoede te achterhalen en de juiste behandeling te starten.
Waarom lijdt een kwart van de vrouwen eraan?
Volgens Hans Verhoef, universitair hoofddocent en voedingsonderzoeker aan Wageningen Universiteit, speelt onze moderne leefstijl een belangrijke rol. Hij stelt dat de verschuiving naar plantaardige diëten, waarbij minder of geen vlees wordt gegeten, kan leiden tot een tekort aan ijzer. Hoewel deze diëten voordelen hebben, zorgt het gebrek aan vlees – een belangrijke bron van ijzer – voor problemen.
Daarnaast eten we tegenwoordig meer graanproducten. Hoewel gezond, bevatten deze voedingsmiddelen stofjes die de opname van ijzer uit de voeding remmen.
Vrouwen hebben bovendien een verhoogd risico door menstruatie, waarbij ze aanzienlijk bloed, en dus ijzer, verliezen.
Chronische infecties spelen ook een rol spelen bij het ontstaan van bloedarmoede door de verstoring van de ijzerstofwisseling. Deze infecties, zoals auto-immuunaandoeningen en kwaadaardige tumoren, verstoren de ijzerstofwisseling, wat kan leiden tot bloedarmoede bij patiënten met deze aandoeningen.
Herken de signalen
Waaraan herken je bloedarmoede? Veel mensen merken niet dat ze bloedarmoede hebben, omdat de klachten vaak vaag zijn of geleidelijk ontstaan. Toch is het belangrijk alert te zijn op deze symptomen:
- Vermoeidheid, ook na voldoende slaap.
- Kortademigheid, zelfs bij lichte inspanning.
- Duizeligheid, vooral bij opstaan.
- Bleke huid of een flets uiterlijk.
- Snelle hartslag of hartkloppingen.
- Hoofdpijn, regelmatig en zonder duidelijke oorzaak.
Ernstige infecties zoals malaria en Clostridia-bacteriën leiden ook tot bloedarmoede door de afbraak van rode bloedcellen.
Het gevaar is dat je lichaam zich aanpast aan een tekort, waardoor de klachten minder opvallen. Dit maakt regelmatige screening essentieel, vooral voor vrouwen met een verhoogd risico.
Diagnose en behandeling van bloedarmoede
De diagnose bloedarmoede wordt eenvoudig gesteld door middel van een bloedtest. Deze test meet het aantal rode bloedcellen en het hemoglobinegehalte in het bloed. Als de test een tekort aan rode bloedcellen aantoont, onderzoekt de arts verder om de oorzaak te achterhalen.
De behandeling van bloedarmoede hangt af van de onderliggende oorzaak. Bij een tekort aan ijzer, vitamine B12 of foliumzuur kan de arts supplementen voorschrijven. In gevallen waar bloedarmoede het gevolg is van een chronische aandoening of een onderliggende ziekte, moet men deze aandoening behandelen. Soms kan een bloedtransfusie nodig zijn om het tekort aan rode bloedcellen snel aan te vullen, vooral in ernstige gevallen.
IJzer en vitamine B12: de sleutels tot een gezond lichaam
IJzer speelt een cruciale rol in het lichaam. Het vervoert zuurstof via hemoglobine in het bloed. Het slaat zuurstof op in de spieren, wat belangrijk is voor fysieke prestaties. Een tekort aan ijzer leidt tot een verminderde zuurstoftoevoer naar vitale organen, met vermoeidheid en spierzwakte als gevolg. Het hormoon epo (erytropoëtine) stimuleert het beenmerg om rode bloedcellen aan te maken, vooral bij patiënten die chemotherapie ondergaan of last hebben van nierfunctiestoornissen.
Artsen adviseren daarom het gebruik van ijzersupplementen, niet alleen voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Europese richtlijnen lopen hierover uiteen, maar de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) raadt aan dat vrouwen standaard ijzerpillen slikken om tekorten te voorkomen. Sommige patiënten met ernstige erfelijke vormen van bloedarmoede hebben levenslang bloedtransfusies nodig. Milde erfelijke vormen van bloedarmoede vereisen vaak geen behandeling, terwijl ernstige erfelijke vormen intensieve behandelingen nodig hebben.
Bloedarmoede tijdens de zwangerschap
Tijdens de zwangerschap kan bloedarmoede ontstaan door een tekort aan ijzer. Dit komt omdat het lichaam meer ijzer nodig heeft om het groeiende kind te ondersteunen. IJzertekort ontstaat ook door overmatig bloedverlies tijdens de menstruatie of door chronisch bloedverlies uit de maag of darm.
Als een vrouw tijdens de zwangerschap bloedarmoede krijgt, is dit te behandelen met ijzertabletten. Het is belangrijk om de bloedarmoede te behandelen om te voorkomen dat het kind niet voldoende zuurstof krijgt. Regelmatige controles en een ijzerrijke voeding helpen om bloedarmoede tijdens de zwangerschap te voorkomen en te behandelen.
Anemie voorkomen met ijzerrijke voeding
Kies voor vlees (zoals rundvlees of kip), groene bladgroenten, peulvruchten, noten en zaden. Combineer met vitamine C, dit bevordert de opname van ijzer. Voeg bijvoorbeeld citrusvruchten of paprika toe aan je maaltijden.
Let op graanproducten: Beperk de consumptie van granen die de ijzeropname remmen, zoals volkorenbrood. Overweeg supplementen te gaan slikken. IJzerpillen zijn een goede aanvulling, vooral als je weinig vlees eet of zwaar menstrueert. Wie hormonale anticonceptie gebruikt, kan overwegen de stopweek over te slaan. Dit helpt bloedverlies te verminderen.
Laat je testen: Regelmatige bloedcontroles helpen om ijzertekorten vroegtijdig op te sporen. Erfelijke bloedarmoede vereist specifieke preventieve maatregelen en behandelingen, dus overleg met een arts is essentieel.
- Leuk weetje: bloedarmoede kwam in de oertijd niet voor. In de tijd van jagers en verzamelaars aten mensen vooral ijzerrijk vlees en vitamine C-rijke vruchten, wat bloedarmoede zeldzaam maakte.
- Ook een tekort aan vitamine D kan veel gezondheidsproblemen geven. Denk hierbij aan vermoeidheid, spierkrampen en huidproblemen. Dit zijn de tekenen en symptomen bij een tekort aan vitamine D.
Heb jij ongemerkt anemie?
Symptomen van bloedarmoede blijven in sommige gevallen onopgemerkt, omdat het lichaam zich aanpast. Het nemen van ijzersupplementen werkt het beste in combinatie met een gezond dieet. Overleg altijd eerst met een diëtist of orthomoleculair therapeut voordat je lukraak aan een dieet begint.
Lees ook: Wat zijn de symptomen en gevolgen van ijzertekort?
Met 1 op de 4 vrouwen die ongemerkt aan bloedarmoede lijdt, is het belangrijk om bewust te zijn van je voeding en levensstijl. Bloedarmoede kan veel invloed hebben op je energieniveau en gezondheid. Een vergrote milt kan bijdragen aan het ontstaan van bloedarmoede door de afbraak van rode bloedcellen. Met de kennis die je nu hebt is bloedarmoede te voorkomen en te behandelen.
Laat je screenen, verbeter je dieet, en voel je weer op je best!
Startpagina geeft geen medisch advies: raadpleeg voor gezondheidsklachten altijd een arts.
Bronnen:
Gezondheidsplein, AD I Foto: Canva.