Er komt een nieuw mobiel netwerk: 5G. Dat gaat zorgen voor supersnel internet, tien tot honderd keer zo snel als het huidige netwerk. Een film downloaden is dan in een vingerknip gebeurd en zelfrijdende auto’s kunnen met 5G nauwkeurig navigeren. In Zwitserland en België wordt flink tegen 5G geprotesteerd en ook in Nederland klinken wantrouwende geluiden. Mensen zijn bang dat het 5G-netwerk slecht is voor de volksgezondheid. Hoe zit dat?
5G is niet één soort straling. In wetenschappelijk tijdschrift EOS wordt uitgelegd dat 5G een standaard is voor snel internet, en die standaard kan per land anders worden ingevuld. Er zijn twee technologieën die in aanmerking komen: Massive MIMO en millimetergolven. Millimetergolven zijn superkorte golfjes op een hoge frequentie, een techniek die in Europa nog niet wordt gebruikt. Massive MIMO is een afkorting voor Multiple Input and Multiple Output. In plaats van één signaaltje van en naar een zendmast, gaan er met Massive MIMO veel signalen heen en weer. Gewone 4G-masten zenden altijd en naar iedereen een signaal uit, maar Massive MIMO signalen volgen de gebruiker. Mensen die veel data gebruiken, hebben een bredere verbinding met de zendmast dan mensen die weinig of zelfs helemaal geen data gebruiken.
Internet of Things, slimme apparaten
Steeds meer apparaten worden aangesloten op internet, zoals de koelkast, de stofzuiger en zelfs kamerplanten. De koelkast kan automatisch de voorraad bijhouden en een boodschappenlijstje naar je mobiele telefoon sturen, de kamerplanten laten weten dat ze dorst hebben en de stofzuiger weet zelf hoe hij door de kamer moet rijden en wanneer het tijd is om de stofzuigerzak te legen. Ook zelfrijdende auto’s staan in nauwkeurige verbinding met het 5G-netwerk, waardoor ze sneller reageren en nauwkeurig kunnen navigeren. Al die apparaten die zijn gekoppeld aan internet, wordt het Internet of Things genoemd. Volgens de technologen is het snelle 5G-netwerk nodig om van het Internet of Things een succes te maken.
5G en de gezondheid
Sommige mensen klagen over straling, ze zeggen dat ze last hebben van hoofdpijn en dat straling slecht is voor de gezondheid. Er wordt wetenschappelijk onderzocht hoe dat in elkaar zit. Er is een verband gevonden tussen hoofdpijn en het gebruik van de mobiele telefoon, maar voorlopig bleek de straling van de mobiele telefoon niet de verklaring voor die hoofdpijn. Het zou ook aan het gedrag kunnen liggen: mensen die veel mobiel bellen, hebben het misschien erg druk en hebben daardoor eerder hoofdpijn van stress?
Naar schatting is 3% van de mensen in onze samenleving overgevoelig voor elektromagnestische velden, stralingsgevoeligheid (EHS). Op de website van stichting EHS vind je meer informatie hierover.
Ook wordt beweerd dat straling kanker zou kunnen veroorzaken. Die beweringen worden serieus onderzocht. Tot nu is er (nog) geen verband gevonden. Mensen vinden straling griezelig klinken, zeggen wetenschappers. Misschien dat een reden is die de weerstand tegen het gebruik van straling verklaart. Ze denken dat die weerstand kan worden weggenomen, als ze duidelijker uitleggen wat straling precies is en wat het doet. Zo valt 5G binnen dezelfde radiofrequente velden als; contactloos betalen, analoge radio, babyfoons en magnetrons – allemaal geen apparatuur waar mensen angstig voor zijn. RIVM heeft de 5G-straling onderzocht en kwam tot de conclusie dat het ruim binnen de normen van de Europese Unie valt.
Overal zendmasten?
De afgelopen weken zijn op een paar plekken zendmasten in de brand gestoken door mensen die de komst van 5G in Nederland willen tegenhouden. Gek genoeg hebben de zendmasten die in vlammen opgingen, niet veel te maken met het 5G-netwerk. De antennes die daarvoor nodig zijn, zijn een stuk kleiner dan de huidige antennes voor het 4G-netwerk. De nieuwe antennes worden op meer plekken geïnstalleerd, want de straling van 5G is zwakker – het signaal wordt sneller verstoord.
Nederland geen koploper
Binnen Europa is Nederland geen koploper als het om 5G-technologie gaat: Duitsland en België zijn al verder. Dat ligt voor een deel aan grote schotelantennes van de inlichtingendienst. Die antennes in het Friese Burum maken gebruik van dezelfde frequentie als het 5G-netwerk. Om ervoor te zorgen dat 5G geen storing krijgt door de schotels, en andersom, moet er eerst een andere plek worden gevonden voor die antennes.
De meeste mobiele telefoonaanbieders hebben wel aangekondigd eind 2020 te willen starten met 5G in Nederland. De eerste mobiele aanbieder is al gestart met de lancering. Ondertussen staan de ontwikkelingen niet stil, er wordt al gewerkt aan 6G, dat nog veel sneller is dan 5G. Naar verwachting wordt 6G in 2030 geïntroduceerd.
Bronnen: EOS Wetenschap, NRC, HCC, stichting EHS